مانومتر

مانومتر چیست؟

مانومتر یکی از تجهیزات کنترلی بویلر محسوب می شود. در ادامه به سوالات زیر درباره مانومتر پاسخ داده خوهد شد.

کاربرد های مانومتر

انواع مانومتر یا فشارسنج از لحاظ شکل ظاهری

مانومتر c شکل

مانومتر مارپیچی و حلزونی

مانومتر U  شکل

مانومتر مورب

مانومتر چیست؟

در واقع مانومتر ابزاری برای اندازه گیری فشار گازها هستند. آنها نیز مانند دیگر ابزارها و تجهیزات کنترل و اندازه گیری، دارای انواع مختلفی از نظر برند، مدل، فشار کار، فشار تست، قطر و اندازه، نوع، محل اتصال دنباله، ساده، روغنی و … هستند.

توجه داشته باشید که مانومترها دارای صفحه با قطرهای متفاوتی از 4 تا 30 سانتیمتر بوده و ممکن است بصورت اتصال از زیر و یا اتصال از پشت صفحه باشند. آنها از لحاظ شکل ظاهری و کاربرد دارای انواع مختلفی هستند.

کاربرد های مانومتر

1. اندازه گیری عمق و ارتفاع

بطور مثال جهت اندازه گیری سطح مایعات در مخازن یا اندازه گیری مکان اجسام معلق در مایعات مثل زیر دریایی ها

2. اندازه گیری جریان

برای مثال جهت اندازه گیری جریان داخل یک لوله با استفاده از اختلاف فشار دو بخس ابتدایی و انتهایی آن لوله

3. اندازه گیری ارتفاع از سطح دریا

جهت اندازه گیری ارتفاع از سطح دریا در هواپیماها، ماهواره ها، موشک ها، کشتی ها و … با استفاده از تغییر فشار نسبت به ارتفاع

4. اندازه گیری فشار

جهت اندازه گیری فشار در اتومبیل ها، هواپیماها، هواشناسی و …

انواع مانومتر یا فشارسنج از لحاظ شکل ظاهری

5. U شکل
6. C شکل
7. مارپیچی
8. حلزونی
9. مورب
10. مخزن دار : که جهت اندازه گیری فشارهای کم(تا 12 اینچ آب) و فشارهای زیاد(تا 48 اینچ جیوه) کاربرد دارد.

مانومتر c شکل

برخی از انواع آن از لوله ای C شکل (لوله بوردون) تشکیل شده اند که از یک طرف مسدود و از طرف دیگر به نقطه فشار متصل می شوند. وقتی فشار از نقطه فشار وارد یک سر لوله شود، باعث حرکت لوله بوردون گشته و سپس بوسیله یک اهرم چرخ دنده و عقربه را به حرکت در می آورد و با حرکت عقربه فشار نمایش داده می شود.

مانومتر مارپیچی و حلزونی

علاوه بر لوله بوردون C شکل، دو نوع لوله بوردون مارپیچ و حلزونی نیز وجود دارد. در عملکرد این نوع فشار سنج، بیشینه جابجایی ممکن با زاویه خم لوله متناسب است و برای لوله بوردونی C شکل، اندازه کمان کمتر از 360 درجه است.

در مواردی که نیاز به حساسیت بیشتر جهت اندازه گیری فشار نیاز است، از لوله بوردون های حلزونی یا مارپیچی استفاده می کنند. همچنین لوله بوردون های حلزونی و مارپیچی فضای کمتری را اشغال می کنند.

لوله بوردون های C شکل با شعاع 25 میلی متر، می توانند ماکزیمم تا 4 میلی متر جابجا شوند و برای اندازه گیری فشار تا حداکر 6000 بار استفاده می شوند.

مانومتر U  شکل

برخی دیگر از مانومتر یا فشار سنج ها دارای لوله U شکل هستند که یک سر آنها باز و سر دیگر به منبع گاز متصل است. درون این لوله با مایع یا جیوه پر می شود. در حالت عادی ارتفاع جیوه در دو طرف لوله برابر است ولی به محض باز شدن شیر بالای لوله و ورود گاز به آن، ارتفاع جیوه در یک سمت لوله تغییر می کند و از این طریق فشار گاز را محاسبه می کنند.

این نوع جهت اندازه گیری فشار های کم(0 تا 4 اینچ آب) و فشارهای زیاد(0 تا 48 اینچ جیوه) کاربرد دارد.

در نتیجه برای اندازه گیری فشار، خلا یا اختلاف فشار بین دو نقطه از آن استفاده می شود. در این روش ساده اندازه گیری فشار، معمولا یک اپراتور فشار را مشاهده و ثبت می نماید.

مانومتر مورب

نوع دیگر آنها مانومتر مورب هستند که از آنها جهت اندازه گیری فشار های کم( تا 0.5 اینچ آب) استفاده می شود.

نتیجه گیری

برای اندازه گیری فشار گاز درون یک ظرف از این وسیله استفاده می شود . مانومتر یک لوله خمیده است که درون آن جیوه قرار دارد. و بر حسب میلیمتر مدرج شده است. در صورتیکه فشار دو طرف لوله با هم برابر باشد، سطح جیوه در دو لوله یکسان خواهد بود . ولی اگر فشار یک طرف لوله بیشتر باشد، جیوه دورن لوله جابجا شده و اختلاف سطح جیوه در دوطرف لوله همان اختلاف فشار دو طرف لوله می باشد .

از مهمترین بخش های موجود در مانومترها لوله بروردون می باشد که به صورت بیضی شکل ساخته شده است که از یک طرف مسدود و از طرف دیگر به نقطه فشار متصل می باشد. این نوع فشارسنج ها قادرند فشارهای بسیار بالا را اندازه بگیرند. فشاری که به این بخش آزاد لوله وارد می شود باعث می شود که لوله حرکت کند و این حرکت باعث حرکت کردن اهرم به چرخ دنده و عقربه می شود و این عقربه فشار را روی صفحه نشان می دهد.