دیگ بخار چه تجهیزات جانبی دارد؟
یک دیگ بخار دارای لوازم و تجهیزات جانبی مختلفی می باشد.
مجهز بودن دیگ بخار به این تجهیزات و عملکرد صحیح آن ها، موجب کارکرد صحیح و ایمن دیگ بخار می گردد.
وجود بسیاری از این تجهیزات ضروری بوده و در استاندارد ذکر گردیده است. در این مقاله می کوشیم با عملکرد هریک از این تجهیزات آشنا شویم.
تجهیزات جانبی دیگ بخار عبارتند از:
مشعل
مشعل دیگ بخار، یکی از اجزاء اصلی ولی جدا از دیگ بخار بوده که پس از ساخت دیگ بخار بر روی آن نصب می گردد.
عملکرد اصلی مشعل تبدیل سوخت به انرژی حرارتی می باشد. دیگ های بخار می تواند با مشعل با سوخت های مختلف کار کند.
مهمترین سوخت های مصرفی در دیگ ها گاز ، گازوئیل و مازوت می باشد.
بنابراین امکان انتخاب دیگ با مشعل گاز سوز، گازوئیل سوز، دوگانه سوز و گازوئیل و سه گانه سوز گاز و مازوت فراهم می باشد.
پمپ یکی دیگر از تجهیزات جانبی دیگ بخار است.
وظیفه پمپ در دیگ بخار تامین و تزریق آب مورد نیاز به دیگ می باشد.
پمپ باید بتواند مقدار آبی که در دیگ به بخار تبدیل می گردد را جبران نموده و از کاهش سطح آب دیگ جلوگیری نماید.
پمپ تغذیه دیگهای بخار معمولاً از نوع طبقاتی و استنلس استیل می باشد.
همچنین بعد از پمپ نیاز به یک شیر یکطرفه بوده تا از برگشت بخار از دیگ به پمپ و آسیب رساندن به پمپ جلوگیری نماید.
شیر تغذیه
شیر تغذیه بعد از پمپ و قبل از دیگ نصب می گردد.
این شیر دارای یک عدد یکطرفه (Check Valve) بوده و از برگشت آب یا بخار به داخل پمپ جلوگیری می نماید.
این شیر باید دائما در حالت کاملاً باز بوده تا آب به راحتی وارد دیگ گردد.
بعد از آبگیری و قطع پمپ نیز شیر یکطرفه از برگشت آب یا بخار به پمپ جلوگیری مینماید.
نشان دهنده سطح (آبنما)
آبنما وظیفه نمایش سطح آب درون دیگ را به عهده دارد.
متناسب با ظرفیت دیگ و مطابق استاندارد تعداد آبنما های دیگ یک یا دو عدد خواهد بود.
نشان دهنده های سطح آب به دو صورت مغناطیسی و یا شیشه ای تولید شده که استفاده از هر یک مزایا و معایب خود را دارا می باشد.
کنترل کننده سطح
کنترل کننده سطح یا لِوِل کنترل (Level Control) وظیفه کنترل سطح آب درون دیگ را به عهده دارد.
این کنترل کننده ها به گونه ای طراحی شده اند که کلیه کنترل های لازم برای خاموش و روشن کردن پمپ تغذیه، روشن و خاموش کردن مشعل و اخطار سطح پایین آب را به طور اتوماتیک انجام دهد.
شیر تخلیه کنترل سطح
این شیر که در زیر کنترل کننده های سطح نصب شده و به آن شیر تخلیه مرحله ای یا شیر زیر موبری نیز می گویند.
وظیفه پاکسازی و تخلیه کامل محفظه شناور و اتصالات آب و بخارِ کنترل سطح از رسوبات را به عهده دارد.
مانومتر
مانومتر(Manometer) یا فشار سنج که بر روی کلکتور لوازم کنترلی نصب گردیده است وظیفه نمایش فشار بخار دیگ را به عهده دارد.
پیشنهاد میگردد برای اطمینان از عملکرد صحیح و نمایش دقیق فشار توسط مانومتر، به صورت سالانه عملیات کالیبراسیون انجام گیرد.
شیر اطمینان
وظیفه شیر اطمینان (Safety Valve) کاهش فشار دیگ به صورت مکانیکی می باشد.
متناسب با ظرفیت دیگ و مطابق استاندارد، نصب یک یا دو عدد شیر اطمینان بر روی دیگ بخار اجباری می باشد.
شیر اطمینان می تواند به صورت تک یا دو فنره باشد.
در صورتی که به هر دلیل هیچ یک از سیستم های الکترونیکی کنترل دیگ عمل ننماید و فشار دستگاه از حد مجاز فراتر رود، جهت جلوگیری از انفجار، شیرهای اطمینان نصب شده بر روی دیگ به صورت مکانیکی وارد عمل شده و و با خروج بخار اضافه و کاهش فشار از بروز حادثه جلوگیری می نماید.
شیر اصلی خروج بخار
در دیگ های بخار این شیر به عنوان شیر اصلی در مسیر خروج بخار در قسمت فوقانی دیگ، به منظور قطع، وصل و تنظیم جریان خروج بخار نصب میگردد.
شیر تخلیه
این شیر به عنوان شیر تخلیه (Drain Valve) در پایین ترین نقطه انتهایی دیگ بخار ، جهت زیر آب زدن (Blow Down ) وتخلیه آب و رسوبات نصب می گردد. لازم است شیر تخلیه نسبت به زمان فعال بودن دیگ حداقل هر ۴ ساعت یکبار در حالتی که دیگ تحت فشار است به مدت ۱۵ ثانیه باز شده تا رسوبات داخل دیگ تخلیه و از تجمع رسوبات جلوگیری گردد.
شیر نمونه گیری
یکی دیگر از تجهیزات جانبی دیگ بخار است
با توجه به اهمیت کیفیت آب مصرفی و میزان سختی آن در دیگ های بخار، شیر نمونه گیری جهت سهولت در نمونه برداری و آزمایش آب دیگ استفاده میگردد.
نتیجه گیری
تجهیزات جانبی دیگ بخار قطعاتی هستند که روی بویلر صنعتی نصب می شوند. این قطعات باعث فعال شدن و از همه مهمتر ایمن شدن بویلر صنعتی و کنترل آن می شود.
تجهیزات جانبی موتورخانه دیگ بخار تجهیزاتی هستند که در موتورخانه قرار می گیرند.
تجهیزات جانبی موتورخانه دیگ بخار عبارتند از منبع کندانس،میکاپ،منبع بلودان،دی اریتور،سختی گیر،پکیج تزریق مواد شیمیایی،تابلو فرمان .
دیگر تجهیزات جانبی موتورخانه دیگ بخار شامل شیرآلات موتورخانه است. مانند شیرها ی اتومات، سه راهی، پنوماتیک،تله بخار، گیت ولو، بال ولو، گلوب ولو و…
